Ο πόλεμος του 1912-13
Οι επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στην Ήπειρο που άρχισαν τον Οκτώβριο του 1912 είχαν ως αντικειμενικό σκοπό την απελευθέρωση των Ιωαννίνων που συντελέστηκε στις 1 Φεβρουαρίου. Η Μανωλιάσσα ανήκει στη φυσική αμυντική οροσειρά που προστατεύει τα Γιάννενα. Και σαν τέτοια έχει υποστεί κατά καιρούς τις συνέπειες του πολέμου. Η Μανωλιάσσα πρωτοστάτησε στην απελευθέρωση της περιοχής των Ιωαννίνων. Στα 1912-13 για μισό χρόνο περίπου έγινε το επίκεντρο του απελευθερωτικού αγώνα της ενιαίας Ηπείρου,με τα Τούρκικα ασκέρια από τη μια και τους φτερωτούς τσολιάδες από την άλλη να μάχονται στήθος με στήθος. Από τα υψώματα της Μανωλιάσσας άνοιξε ο δρόμος του Στρατού μας για τα Γιάννενα. Και ο ανώνυμος στρατιώτης έγραφε και τραγουδούσε. Στα Πεστά στη Μανωλιάσσα που δεν πήραμε ανάσα...
