Μανωλιάσσα ένα χωριό στεφανωμένο με ιστορική δόξα
Ο Δημήτρης Σιώζος εκ Μελιγγών στις 21/1/1994 στην εφημερίδα «ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΗΠΕΙΡΟΥ» με τίτλο "Μανωλιάσσα ένα χωριό στεφανωμένο με ιστορική δόξα", έγραψε:
Στο χωριό Μανωλιάσσα όχι μονάχα η δόξα της ιστορίας αλλά και το μεγαλείο της φύσης, ιδιαίτερα, μετεωρίζονται στα μεγάλα εκείνα ύψη όπου τα πεπρωμένα του ουρανού και της γης πραγματοποιούν την αιώνια ερωτική τους ένωση ποτέ πάνω και πότε κάτω από τα παιγνιδιάρικα της Ολύτσικας σύννεφα. Γιατί το βουνό της Μανωλιάσσας αποτελεί το φυσικό της Ολύτσικας αντέρεισμα και πάνω σ' αυτό το άγριο βουνό σχηματίζεται απότομα ένας ήμερος μικρόκαμπος, όπου βρίσκονται απλωμένα και σκόρπια τα σπίτια των Μανωλιασσιτών σαν πολύβοες των μελισσών κυψέλες. Και ανατολικά του βουνού της Μανωλιάσσας χάσκει το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων σε απότομο βάθος μεγαλύτερο των 1000 μέτρων, ενώ δυτικά χάσκει το άγριο φαράγγι της εισόδου της κοιλάδας της Δωδώνης, όπου ο καθένας νομίζει ότι με ένα «πήδημα» θα μπορεί να βρεθεί στους απέναντι πρόποδες της Ολύτσικας. Αυτό όμως το «πήδημα» μόνον αετοί και γεράκια μπορούν να το κατορθώσουν με την ευκολία που το κατορθώνει το ανθρώπινο απατηλό βλέμμα.
Ασφαλώς η ζωή στη Μανωλιάσσα έχει αρχέγονες τις ρίζες με αδιάκοπη τη συνέχεια των κατοίκων της από τα χρόνια της ατελεύτητης Ελληνικής προϊστορίας, γιατί αυτό το απρόσιτο και απρόσβλητο από κάθε «έξωθεν» επιβουλή μέρος παρέχει απόλυτη τη φυσική προστασία στην ανθρώπινη αετοφωλιά των Μανωλιασσιτών. Και κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας η Μανωλιάσσα αποτελούσε το πιο ακραίο προπύργιο της Σουλιώτικης Συμπολιτείας, ακριβώς πάνω από τη μύτη των πασάδων των Ιωαννίνων. Και στους απελευθερωτικούς πολέμους του 1912 13 η Μανωλιάσσα κρατούσε για μήνες ολόκληρους «κομμένη την ανάσα» του λαού μας, γιατί στα φυσικά και τεχνικά οχυρά της είχαν στηρίξει οι Τούρκοι όλες τους τις ελπίδες για ανακοπή της Ελληνικής προέλασης προς την πρωτεύουσα της Ηπείρου, τα Γιάννενα. Όμως τα δύο κανόνια του στρατού μας από τις κορυφές της Ολύτσικας αχρήστευσαν με τους «κεραυνούς» τους τα τουρκικά οχυρά της Μανωλιάσσας,δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να «γλιστρήσει» από την κοιλάδα της Δωδώνης και από το Αβγό και να φθάσει η Ελληνική ελευθερία στις 21 Φεβρουαρίου του 1913 στην πόλη των Ηπειρώτικων θρύλων στα πολυβασανισμένα Γιάννενα.
